وبلاگ حمیدرضا قناعتیان وکیل پایه یک دادگستری
» اجرت المثل اموال
گاهی در قبال استفاده از اموال باید مبلغی پول به عنوان ارزش واقعی تخمینی آن‌ها پرداخت کرد که به این مبلغ در اصطلاح اجرت‌المثل اموال می‌گویند. برای نمونه فرض کنید شما برای مدت ۲ هفته از خودروی دیگری استفاده می‌کنید. صرف‌نظر از این‌که به تعلق مال به دیگری آگاه بوده یا نبوده‌اید، در صورت مطالبه‌ی مالک موظفید مبلغی پول در قبال استفاده‌ی دو هفته‌ای خود از این خودرو به او پرداخت کنید. این موضوع در خصوص اموال غیرمنقول (مثل زمین و خانه) هم کاربرد دارد. برای نمونه کسی برای مدت یک سال در خانه‌ی شما ساکن بوده است. در این صورت او باید مبلغی را معادل ارزش استفاده از خانه شما در این یک سال پرداخت کند.
نکته‌ی حائز اهمیت این است که اجرت المثل در مثال‌های بالا و در مورد سایر مثال‌های موجود زمانی قابل مطالبه است که قراردادی میان طرفین وجود نداشته یا قرارداد موجود باطل باشد. بنابراین هرگاه در خصوص استفاده از خودرو (در مثال نخست) و استفاده از خانه (در مثال دوم) قرارداد اجاره‌ای میان طرفین وجود داشته باشد، دیگر مجالی برای مطالبه‌ی اجرت المثل نیست و رقم مندرج در قرارداد، طبق توافق طرفین قابل پرداخت است. ولی در همین مثال‌ها اگر ابتدا قرارداد اجاره‌ای وجود داشته که در ادامه به هر دلیل باطل شده باشد، می‌توان برای مطالبه اجرت المثل به دیگری مراجعه کرد و دیگر مبلغ مندرج در قرارداد ملاک نیست.
